Βρυκούντα (σε απόσταση περίπου 15 km)

Αρχαίος οικισμός, εκεί ζούσαν οι πρόγονοι των Ολυμπιτών. Μετοίκισαν στην Όλυμπο για να προστατευτούν από  τους Άραβες Πειρατές.

Η Βρυκούς (Βρυκοῦς), ήταν μία από τις τέσσερις αρχαίες πόλεις της νήσου Καρπάθου που όλες μαζί αποτελούσαν την Καρπαθιακή τετράπολη. Βρισκόταν στη βόρεια ακτή του νησιού στη σημερινή χερσόνησο της Βρουκούντας (ακριβέστερα χερσόνησο του Νεππορείου). Στη χερσόνησο αυτή υπάρχει νεκρόπολη και ερείπια αρχαιοελληνικού και ελληνιστικού οικισμού, ενώ έχουν βρεθεί και πολλές επιγραφές.

Σύμφωνα με ψήφισμα του Δήμου των Βρυκουντίων στην πόλη τελούνταν αγώνες αφιερωμένοι στον Ασκληπιό όπου συμμετείχαν και οι τέσσερις Καρπαθιακές πόλεις. Η Βρυκούς πιστεύεται ότι εγκαταλείφθηκε τον 7ο αιώνα μ.Χ. λόγω των αραβικών επιδρομών ή ότι καταστράφηκε από σεισμό.

Η πιο γνωστή επιγραφή που έχει βρεθεί είναι το λεγόμενο “Δωρικό” ψήφισμα το οποίο αναφέρεται στον Σάμιο γιατρό Μηνόκριτο γιο του Μητρόδωρου που είχε ασκήσει την ιατρική στη Βρυκούντα για περισσότερα από είκοσι χρόνια. Σύμφωνα με το ψήφισμα αυτό ο Μηνόκριτος τιμήθηκε για τις καλές του υπηρεσίες προς τον Δήμο με δημόσιο έπαινο και με χρυσό στεφάνι, ενώ του δινόταν το δικαίωμα να συμμετέχει στις ιερές τελετές και στις γιορτές της πόλης. Τέλος μαρμάρινη στήλη που έφερε εγχάρακτο το ψήφισμα αυτό τοποθετήθηκε στον περίβολο του ναού του Πορθμίου Ποσειδώνος.

Αυλώνα (σε απόσταση 8 km)

Η Αυλώνα είναι ένας μικρός παραδοσιακός αγροτικός οικισμός της Καρπάθου του νομού Δωδεκανήσου, με στάβλους για να είναι οι κάτοικοι της Ολύμπου κοντά στα βοσκοτόπια. Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 270 μέτρων και είναι μέρος της κοινότητας του Ολύμπου. Ο πληθυσμός της σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 6 κάτοικοι.

Πρόσβαση στο Διαφάνι (με πλοίο – λιμάνι)

Αεροδρόμιο – απόσταση 60km. Καθημερινά δρομολόγια προς πρωτεύουσα του νησιού με καραβάκι.

Όλυμπος (σε απόσταση 7,7 km)

Ο παραδοσιακότερος οικισμός της Καρπάθου όπου οι γυναίκες ακόμα φορούν τις παραδοσιακές στολές (καβάι) και τα έθιμα περνούν αναλλοίωτα από γενιά σε γενιά. Στο κέντρο το χωριού δεσπόζει η Βυζαντινή Εκκλησία της Κοίμησης της Θετόκου χτισμένη τον 15ο αιώνα  .Γιορτάζει 15 αιώνα στις 15 Αυγούστου, οπότε είναι και το μεγαλύτερο πανηγύρι του χωριού. Έρχονται από όλα τα μήκη και πλάτη της γης

Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 310 μέτρων, κατά μήκος του αυχένα που συνδέει δύο βουνοκορφές της βόρειας Καρπάθου. Η δυτική πλευρά της Ολύμπου είναι απόκρημνη και στέκεται πάνω από κατωφέρεια που καταλήγει στην θάλασσα ενώ η ανατολική της πλευρά είναι πιο ομαλή και της προσφέρει πρόσβαση στο επίνειό της, το Διαφάνι.

Στην αρχαιότητα οι κυριότερες πόλεις της βόρειας Καρπάθου ήταν η Βρυκούς και η Σάρος που ήταν χτισμένες στα παράλια. Τον 7ο αιώνα μ.Χ. λόγω των επιδρομών, κυρίως των Σαρακηνών πειρατών, οι κάτοικοι των αρχαίων πόλεων εγκατέλειψαν τις αρχικές τους εστίες και αναζήτησαν καταφύγιο σε ορεινότερα και πιο δυσπρόσιτα σημεία του νησιού με αποτέλεσμα να ιδρύσουν τον σημερινό οικισμό Όλυμπος ή Έλυμπος στο τοπικό ιδίωμα. Ο οικισμός χτίστηκε ακολουθώντας την αρχιτεκτονική των μεσαιωνικών νησιωτικών οικισμών και την εικόνα αυτή διατηρεί σχεδόν αναλλοίωτη μέχρι σήμερα. Την ονομασία Όλυμπος την οφείλει στο παλαιότερο όνομα του βουνού στους πρόποδες του οποίου χτίστηκε, και το οποίο σήμερα ονομάζεται Προφήτης Ηλίας.

Η Όλυμπος παρέμεινε μέχρι πρόσφατα αποκομμένη από τις υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδας, ακόμα και από την υπόλοιπη Κάρπαθο με αποτέλεσμα να αναπτύξει μιαν εντελώς ξεχωριστή και ιδιόμορφη πολιτισμική παράδοση[εκκρεμεί παραπομπή], πολλά στοιχεία της οποίας διατηρεί ζωντανά ακόμα. Χαρακτηριστική είναι η παραδοσιακή φορεσιά της περιοχής που φοριέται ακόμα και σήμερα από τις γυναίκες της Ολύμπου. Μέχρι την δεκαετία του 1980 ο δρόμος που συνέδεε τον οικισμό με το υπόλοιπο νησί ήταν ιδιαίτερα δύσβατος με αποτέλεσμα η επικοινωνία του οικισμού με την υπόλοιπη Κάρπαθο να γίνεται κυρίως μέσω θαλάσσης από το λιμάνι του Διαφανίου. Η βελτίωση του οδικού δικτύου βοήθησε πολύ στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής η οποία ήταν ραγδαία μετά το 1990.

Η Όλυμπος λόγω του αρχιτεκτονικού της κάλλους και της ιδιαίτερης πολιτισμικής της ταυτότητας ορίστηκε ιστορική έδρα του νέου δήμου Καρπάθου μετά τη σύσταση του στη βάση του προγράμματος Καλλικράτης.

Σαρία (πρόσβαση μόνο από θάλασσα)

Μικρό νησάκι βόρεια της Καρπάθου (χρησιμοποιείται ως βοσκοτόπι) . Πανέμορφες παραλίες! Καθημερινά δρομολόγια

Στα πολύ παλιά χρόνια το νησί αποτελούσε τμήμα της Καρπάθου που χωρίστηκε από αυτήν μέσω της διάβρωσης. Στη Σαρία και πιο συγκεκριμένα στη θέση Παλάτια, σύμφωνα με αμφισβητούμενη μαρτυρία του γεωγράφου Στράβωνα, τοποθετείται η ύπαρξη πόλης με το όνομα Nίσυρος. Το νησί είναι διάσπαρτο από αρχαία μνημεία, ερείπια και υπολείμματα αρχαίων οικισμών, ενώ αποτέλεσε και ορμητήριο Σαρακηνών πειρατών. Το αρχαίο όνομά της ήταν Σάρος και τον 5ο αι.π.Χ. ανήκε στην Αθηναϊκή Συμμαχία.

Στη Σαρία υπάρχουν ίχνη από την παρουσία του ανθρώπου της νεολιθικής εποχής και της πρώιμης εποχής του χαλκού. Έχουν βρεθεί λείψανα οχύρωσης στη δυτική πλαγιά του λόφου Καστέλος από την περίοδο των ιστορικών χρόνων. Στη θέση Παλάτια υπάρχουν παλαιοχριστιανικά και μεσαιωνικά κτίσματα, ενώ ο ιδιόμορφος μεσαιωνικός οικισμός του 10ου αι. με τα παράξενα θολωτά κτίσματα, που βρίσκεται στο λόφο πάνω από τα Παλάτια, πιθανολογείται ότι ήταν αραβικός οικισμός ή ορμητήριο Σαρακηνών πειρατών.

Είναι σημαντικός βιότοπος και τόπος αναπαραγωγής για πουλιά και θαλάσσιους οργανισμούς και έχει χαρακτηριστεί “Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά της Ευρώπης”, αφού φιλοξενεί αξιόλογο αριθμό σπάνιων αρπακτικών πουλιών, όπως ο Σπιζαετός (Hieraaetus fasciatus), η Αετογερακίνα (Buteo rufinus), και ο Μαυροπετρίτης (Falco eleonorae). Η Σαρία, μαζί με την Κάρπαθο και τη γύρω θαλάσσια περιοχή, λόγω της ποικιλίας οικοτόπων που διαθέτουν και των σπάνιων ειδών που φιλοξενούν τόσο σε εθνικό όσο και ευρωπαϊκό επίπεδο, ανήκουν στο Δίκτυο Natura 2000. Κατά τους θερινούς μήνες οι παραλίες του νησιού κατακλύζονται από πολλούς παραθεριστές.